พระสมเด็จ องค์ผู้บัญชาการ

 บันทึกตำนานโดย “ตรียัมปวาย”

                พระสมเด็จวัดระฆัง ผสมแร่ทอง ซึ่งในตำราพระสมเด็จฯ เขียนโดยตรียัมปวาย  “ ตำราพิจารณาพระสมเด็จฯ เล่มแรกของประเทศไทย “  ซึ่งเป็นที่ยอมรับโดยทั่วกันของผู้ทำการศึกษาพระเครื่องของท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯในปัจจุบัน ได้บันทึกไว้ เมื่อ พ.ศ. 2495 กล่าวถึงส่วนผสมสำคัญของเนื้อพระสมเด็จที่ท่านเจ้าคุณสมเด็จพุฒาจารย์โต พรหมรังสี ได้ใช้เป็นส่วนผสมในปริอรรถาธิบายแห่งพระเครื่องฯ หน้า 390 ว่า คือ ” ผงตะไบของแผ่นทอง ซึ่งลงอักขระเลขยันต์และสูตรต่างๆ ด้วยพระยันต์ 108 ”แล้วนำมาผสมลงในเนื้อพระ จัดว่าเป็นอิทธิวัสดุ อีกทั้งเป็นสิ่งเพิ่มคุณค่าและความซึ้งของเนื้อขึ้นอีก และ ในหน้า 404  กล่าวถึงการใช้แว่นขยายส่องดูเนื้อพระสมเด็จ จะปรากฏเกล็ดทรายทองทอประกายสะท้อนแสงวาบวับ บางองค์จะปรากฏเป็นเกล็ดสัณฐานเขื่อง ประมาณ 1 ใน 4 ของหัวเข็มหมุดขนาดย่อม

            นอกจากนั้นยังได้กล่าวถึงวรรณะของพระสมเด็จฯ ในหน้า 466  ในข้อ 12. เนื้อพระสีพิกุลแห้ง      (เมจกวรรณะ – Burnt siena white ) เป็นวรรณะที่กระเดียดมาทางน้ำตาลคล้ำอ่อน เจือด้วยวรรณะมอนวล จะมีผิวแป้งโรยพิมพ์นวลเป็นฝ้าบางๆ จับอยู่ภายนอก

               ในหน้า 406 ข้อ 9 กล่าวถึงการลงรักทองเก่า พระสมเด็จฯ มีจำนวนมากพอสมควรทีเดียวที่ได้รับการลงรักเก่าทองเก่า หรือลงรักเก่าไม่ได้ปิดทอง หมายความว่า เป็นรักและทองที่ปิดและลงมาตั้งแต่เดิม หรือในสมัยใกล้เคียงการสร้าง

              ก. มูลกรณีการลงรักเก่าทองเก่า สืบเนื่องมาจากคตินิยมโบราณ ในการลงรักปิดทองพระพุทธประติมากรรม โดยถือว่าเป็นงานขั้นสุดท้ายของกรรมวิธีการสร้างพระ ตามอุดมคติที่ว่า พระพุทธฉวีมีวรรณะผุดผ่องดังทองชมพูนุท

                  รักเก่าน้ำเกลี้ยง เป็นรักเก่าดั้งเดิม ซึ่งเข้าใจว่าเจ้าพระคุณสมเด็จฯ ได้ลงไว้ตั้งแต่สมัยการสร้าง การปรากฏตัวของรักเก่าชนิดนี้ จะต้องมีทองฉาบอยู่ข้างหน้าเสมอ เนื้อรักมีสัณฐานเป็นแผ่นบางๆ ลักษณะแห้งเกราะหรือหลุดร่วนหมดยางเหนียวมีวรรณะดำแกมน้ำตาลไหม้  แต่เป็นวรรณะแห้งซีด ไม่สดใส เนื่องจากความเหนียวแน่นมีน้อยมาแต่เดิมและสัณฐานบาง รวมทั้งมีอายุเก่าแก่จึงอาจหลุดลุ่ยออกมาจากผิวเนื้อเป็นหย่อมๆ รักชนิดนี้ไม่ทำให้เกิดการแตกลายงาอย่างจัด และโดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับที่เกิดกับประเภทเนื้อหนึกนุ่มด้วยแล้วเกือบจะไม่แตกลายงาเลย

                     และ ในหน้า 460 กล่าวถึงลักษณะของพระสมเด็จเก่าเก็บ คือ พระที่ไม่ได้ใช้ หรือผ่านการสัมผัสจับต้องน้อยที่สุด ผิวเนื้อและวรรณะของพระจะแห้งผาก ไม่สดใส

        พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่ เนื้อทรายทอง องค์ผู้บัญชาการเรือนจำ ดร. จวน คงแก้ว

ดร. จวน คงแก้ว นายกพุทธสมาคมจังหวัดนนทบุรี อดีตผู้บัญชาการเรือนจำจังหวัด ระนองและเกาะสมุย

ขอขอบคุณ ดร.จวน คงแก้ว ที่ให้การช่วยเหลือและสนับสนุนกิจกรรมของมูลนิธิฯ

พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่ เนื้อทรายทอง ลงรักน้ำเกลี้ยง ด้านหน้าจะมีแร่ทองกระจายทั่วองค์พระ

ด้านหลังพระสมเด็จฯจะมีแร่ทองกระจายอยู่ทั่วองค์พระ

 นอกจากนั้นยังได้กล่าวถึงมูลสูตรลักษณะและจำแนกพิมพ์ทรงของพระสมเด็จฯ ” พิมพ์ทรงพระประธาน” ในหน้า 240 – 241 ในข้อ

                ข) พระศิระและวงพระพักตร์แบบผลมะตูม จัดเป็นแบบที่งดงามและเด่นชัดที่สุด องค์ที่คมชัดจริงๆจะปรากฏร่องรอยของพระเนตร

                และในหน้า 245 กล่าวถึงการจำแนก แบบพระอาสนะ แบบแซม ว่า ฐานทั้งสามมีความหนานูนมาก และเว้นช่องไฟระหว่างชั้นค่อนข้างแน่นทึบกว่าแบบอื่น ปรากฏเส้นขีดแซมบางๆ เป็นทิวขึ้นมา2 เส้น คือระหว่างพระเพลากับฐานชั้นบน เส้นหนึ่งทำหน้าที่เป็นนิสีทนะ และระหว่างฐานชั้นบนกับฐานชั้นกลาง ทำหน้าที่เป็นบัวลูกแก้วอีกเส้นหนึ่ง

  อ้างอิง………หนังสือตำราพิจารณาพระสมเด็จฯ เล่มแรกของประเทศไทย

อ้างอิงจากเว็บไซด์หนังสือพิมพ์รายวัน

• http://www.komchadluek.net/detail/20150720/210058.html : พระสมเด็จองค์นพเก้า

• http://www.komchadluek.net/detail/20150511/206058.html : พระสมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่เนื้อทรายทองคำ

• http://www.thairath.co.th/content/609863:  พระสมเด็จวัดระฆัง พิมพ์ใหญ่ ฐานแซม

• http://www.komchadluek.net/news/amulets/230327: สมเด็จวัดระฆังแร่ทองบางสะพานอิทธิวัสดุธรรมชาติ

• http://www.thairath.co.th/content/761252: พระสมเด็จวัดระฆัง แตกลายงา-ลายสังคะโลก

• http://www.thairath.co.th/content/570393 : พระสมเด็จวัดระฆัง กรอบกระจก

• http://www.komchadluek.net/detail/20160516/227663.html : สมเด็จวัดระฆังพิมพ์ใหญ่มีแร่ทองบางสะพาน’ราคา๘๐ล้านบาท++’